Grenada (Granada) – miasto w płd. Hiszpanii, w dolinie rzeki Genil (dopływ rzeki Gwadalkiwir), w Górach Betyckich, 271 tys. mieszkańców (1994). Stolica prowincji Grenada, w regionie Andaluzja. Ośrodek handlowy, przemysłowy i kulturalny. Jedna z najważniejszych miejscowości turystycznych w Hiszpanii, słynna z pięknego położenia, licznych zabytków i niezapomnianych krajobrazów. Szczególny urok Grenady polega na tym, że w ciągu kilku godzin można jeździć na nartach w górach Sierra Nevada, a potem kąpać się w Morzu Śródziemnym na Costa del Sol, oddalonym o ok. 70 km.
Jeśli ktoś miałby zwiedzić tylko jedno miasto w Hiszpanii, wybór powinien paść na Granadę. Stoi tam bowiem, w naturalnym otoczeniu, świetnie zachowana Alhambra - najbardziej romantyczny, ekscytujący i zmysłowy ze wszystkich zabytków historycznych Europy.
 |
| Granada |
„Rzeka Guadalquivir kroczy wśród pomarańczy i oliwek, dwie rzeki Granady schodzą ze śniegów w pola pszeniczne” (Federico Garcia Lorca). Te dwie rzeki to Darro wpadająca do Geananil, a pomiędzy nimi na szerokiej równinie u stop Sierra Nevada leży Granada, stolica prowincji o tej samej nazwie. Za górami, których szczyty pokryte są wiecznym śniegiem (stąd nazwa Sierra Nevada), rozciągają się doliny i tarasowe pola, góry i pagórki Alpuhary (Las Alpuharras). Na granadyjskiej Costa Tropical (Wybrzeże Tropikalne), części wybrzeża Morza Śródziemnego, uprawia się avocado i chirimoyę.
W muzułmańskiej północnej Afryce, o kimś, kto nagle zamilknie w rozmowie, zamyśli się albo posmutnieje, mówi się, że „jest w Granadzie”. Wyrażenie to, oznaczające nostalgię, znalazło się w języku hiszpańskim, znane jest także w krajach Ameryki Łacińskiej.
Z hiszpańskim powiedzeniem „Quien no ha visto Granada, no ha visto nada” (Kto nie widział Granady, nic nie widział) w pełni zgadzają się turyści.
Po rozpadzie kalifatu kordobańskiego w 1031 r. na małe królestwa powstała taifa Granady, którą w 1090 r. opanowali Almorawidzi, a następnie Almohadzi, obie dynastie przybyłe z Afryki Północnej.
W 1236 r. Muhammad I pomógł Ferdynandowi III Świętemu zdobyć muzułmańską Sewillę i zawarłszy z nim przymierze, został jego wasalem (płacił roczny trybut).
Założył dynastię Nasrydów, która przez 250 lat rządziła muzułmańskim królestwem, ostatnim w Hiszpanii. Królestwo Granady obejmowało terytoria od źródeł Guadalquiviru w Sierra Morena i od Almerii do Gibraltaru, czyli obecne prowincje Cordoba, Sevilla, Jaen, Almeria, Granada, Malaga i Cadiz.
Na dworze władców granadyjskich, zwanych królami lub sułtanami, rozwijała się nauka, sztuki i rzemiosło. Powstał w architekturze styl zwany nasrydzkim.
Na zwiedzenie Granady trzeba zarezerwować pełne dwa dni. W pierwszym dniu, przy dobrej organizacji, można obejrzeć Alhambrę, Generalife i dzielnicę Albaicin, w drugim katedrę i centrum miasta oraz klasztor Kartuzów.
Zabytki
Alhambra zbudowana została w 1238 roku w zamierzeniu jako forteca i rezydencja.
Budowę katedry Granady rozpoczęto w 1503 roku na rozkaz katolickich królów, na krótko po tym jak miasto odbito z rąk Arabów. Katedra została zaprojektowana przez architekta San Juana Evangelistę, który połączył w tym miejscu styl gotycki z renesansowym. Później, w 1521 roku, katoliccy królowie byli już chowani w kaplicy królewskiej katedry.
Katedra ze swoimi pięcioma nawami uważana jest za najważniejszą renesansową budowlę w całej Hiszpanii. Zbudowana w okresie przejściowym między gotykiem a renesansem, posiada wiele elementów także z wcześniejszego okresu. Szczególnie godna uwagi jest kaplica Główna, Capilla Mayor, kaplice boczne i oczywiście fasady ze swoimi wspaniałymi rzeźbami. Kaplica Królewska zbudowana została między 1505 a 1521 rokiem za panowania królów katolickich Hiszpanii. Północna fasada została później włączona do katedry.
Projekt Kaplicy Królewskiej powstał w 1504 roku a budowa pod kierownictwem Enrique Egasa toczyła się w latach 1505 - 1521. Miała stać się miejscem pochówku katolickich monarchów. Jakkolwiek oboje Izabela i Ferdynand zmarli przed jej ukończeniem, zostali oni pochowani jako pierwsi w klasztorze San Francisco w Alhambrze. Gdy ukończono budowę Kaplicy, zostali oni potem przeniesieni i złożeni obok swojej córki Juany la Loca oraz jej męża Felipe El Hermoso. Jakkolwiek w założeniu miano chować tam wszystkich hiszpańskich katolickich monarchów, to w istocie rolę tę spełniał El Escorial. Nagrobki zostały wykonane z marmuru przez włoskiego rzeźbiarza Domenico Fancelli.
Dzielnica Albacin
W muzułmańskiej północnej Afryce, o kimś, kto nagle zamilknie w rozmowie, zamyśli się albo posmutnieje, mówi się, że „jest w Granadzie”. Wyrażenie to, oznaczające nostalgię, znalazło się w języku hiszpańskim, znane jest także w krajach Ameryki Łacińskiej.
Z hiszpańskim powiedzeniem „Quien no ha visto Granada, no ha visto nada” (Kto nie widział Granady, nic nie widział) w pełni zgadzają się turyści.
Po rozpadzie kalifatu kordobańskiego w 1031 r. na małe królestwa powstała taifa Granady, którą w 1090 r. opanowali Almorawidzi, a następnie Almohadzi, obie dynastie przybyłe z Afryki Północnej.
W 1236 r. Muhammad I pomógł Ferdynandowi III Świętemu zdobyć muzułmańską Sewillę i zawarłszy z nim przymierze, został jego wasalem (płacił roczny trybut).
Założył dynastię Nasrydów, która przez 250 lat rządziła muzułmańskim królestwem, ostatnim w Hiszpanii. Królestwo Granady obejmowało terytoria od źródeł Guadalquiviru w Sierra Morena i od Almerii do Gibraltaru, czyli obecne prowincje Cordoba, Sevilla, Jaen, Almeria, Granada, Malaga i Cadiz.
Na dworze władców granadyjskich, zwanych królami lub sułtanami, rozwijała się nauka, sztuki i rzemiosło. Powstał w architekturze styl zwany nasrydzkim.
Na zwiedzenie Granady trzeba zarezerwować pełne dwa dni. W pierwszym dniu, przy dobrej organizacji, można obejrzeć Alhambrę, Generalife i dzielnicę Albaicin, w drugim katedrę i centrum miasta oraz klasztor Kartuzów.
Zabytki
Alhambra zbudowana została w 1238 roku w zamierzeniu jako forteca i rezydencja.
Nazwa Alhambra pochodzi z języka arabskiego i oznacza „czerwony lub szkarłatny zamek”, być może ze względu na odcień wieży i ścian otaczających całe wzgórze La Sabica, które w świetle gwiazd ma kolor srebrny zaś w świetle słonecznym zmienia się w złoty. Istnieje również druga, bardzie poetycka wersja, przywołana przez muzułmańskiego historyka, który mówi o budowie Alhambry „w świetle pochodni”, których blask miał dawać murom ten szczególny kolor. Zbudowana pierwotnie w celach militarnych, Alhambra była jednocześnie alcazaba (fortecą), alcázar (pałacem) i medina (miastem), wszystko w jednym. Ten potrójny charakter pomaga zrozumieć tak wiele szczególnych cech tego wspaniałego zabytku.
Największym celem architektów Alhambry było pokryć każdą, najmniejszą nawet przestrzeń dekoracjami. Nigdy nie uważano, by było ich zbyt wiele. Wiele z wewnętrznych łuków jest fałszywych, bez struktury – służą tylko dekoracji. Ściany są pokryte pięknymi i bogato zdobionymi wyrobami ceramicznymi oraz odlewami gipsowymi. Oprawy mają wspaniałe wyrzeźbione drewniane ramy.
Pałac Generalife został zbudowany w XIV wieku, obok Alhambry, i przeznaczony był dla monarchów Nazari. Pałac o niesamowitej mauryjskiej architekturze, ze wspaniałymi rzeźbami i ogrodami. Pochodząca od Yannat al-Arif, nazwa może oznaczać “ogród architekta”, jak również “najznakomitszy ogród”.
Zwykle mówi się o niej jako letniej rezydencji sułtanów, lecz w istocie było to miejsce odpoczynku i rekreacji, gdzie władcy wraz ze swymi małżonkami mogli schronić się przed pałacowym zgiełkiem. Maurowie, podobnie jak dzisiejsi mieszkańcy Andaluzji, unikali upału na otwartym powietrzu, szukając do odpoczynku raczej ocienionych ustronnych pomieszczeń i patio.
 |
| Alhambra |
 |
| Alhambra |
 |
| Alhambra |
 |
| Alhambra |
Katedra
Katedra ze swoimi pięcioma nawami uważana jest za najważniejszą renesansową budowlę w całej Hiszpanii. Zbudowana w okresie przejściowym między gotykiem a renesansem, posiada wiele elementów także z wcześniejszego okresu. Szczególnie godna uwagi jest kaplica Główna, Capilla Mayor, kaplice boczne i oczywiście fasady ze swoimi wspaniałymi rzeźbami. Kaplica Królewska zbudowana została między 1505 a 1521 rokiem za panowania królów katolickich Hiszpanii. Północna fasada została później włączona do katedry.
Kaplica Królewska
Oficios 3.
Kaplica królewska położona jest przy północnej fasadzie Katedry i została zbudowana w tym samym co ona okresie.Oficios 3.
Projekt Kaplicy Królewskiej powstał w 1504 roku a budowa pod kierownictwem Enrique Egasa toczyła się w latach 1505 - 1521. Miała stać się miejscem pochówku katolickich monarchów. Jakkolwiek oboje Izabela i Ferdynand zmarli przed jej ukończeniem, zostali oni pochowani jako pierwsi w klasztorze San Francisco w Alhambrze. Gdy ukończono budowę Kaplicy, zostali oni potem przeniesieni i złożeni obok swojej córki Juany la Loca oraz jej męża Felipe El Hermoso. Jakkolwiek w założeniu miano chować tam wszystkich hiszpańskich katolickich monarchów, to w istocie rolę tę spełniał El Escorial. Nagrobki zostały wykonane z marmuru przez włoskiego rzeźbiarza Domenico Fancelli.
 |
| Kaplica Królewska |
El Corral del Carbón
Mariana Pineda, 12
Mariana Pineda, 12
El Corral del Carbón to arabska budowla z XIV wieku, która została zbudowana jako przystań i hotel dla przybywających do Granady kupców. Dziś w budynku tym znajduje się informacja turystyczna Granady.
 |
| El Corral del Carbón |
Klasztor Cartuje
Monasterio de la Cartuja s/n.
Mimo iż prace rozpoczęły się w 1515 roku, od początku projekt wydawał się równie średniowieczny jak samo polecenie jego wykonania. Tym niemniej opóźnienia w pracach mogły oznaczać próby wprowadzenia do budowli pewnych cech patetycznych, właściwych ówczesnym czasom, a tak dalekim od prostych założeń jego twórców. Kościół, zakrystia oraz boczna kaplica w szczególności przyciągają oszałamiającymi dekoracjami, łącząc interesujące dzieła Bocanegry, Sáncheza Cotána i innych artystów ze wspaniałymi inkrustowanymi kamieniami oraz dziełami wykonanymi w technice intarsji, rzemiosłem które podtrzymuje tradycję Granady.Monasterio de la Cartuja s/n.
 |
| Klasztor Cartuje |
Monasterio de San Jerómino
Rector López Argüeta, 9
Polecenie budowy Jerónimos wyszło od strony katolickich monarchów. Budowa rozpoczęła się w 1504 roku. Oba krużganki klasztoru posiadają ogrody, fontanny, rosną tam także drzewka pomarańczowe. Wielkie znaczenie ma fakt, iż wdowa po Gran Capitán zdecydowała że będzie to miejsce pochówku tak jej samej jak i jej dzielnego męża. Sąsiedni kościół posiada spektakularny ołtarz oraz chór, dzieła najznakomitszego artysty Granady XVI i XVII wieku.Rector López Argüeta, 9
Pałac Madraza
Oficios, 14
Pałac został zbudowany przez mauryjskiego monarchę Yussufa w 1349 roku i w tym okresie pełnił rolę uniwersytetu. Dziś pałac oddany jest do użytku Uniwersytetowi a jedynymi pozostałościami po oryginalnej budowie jest kaplica.Oficios, 14
Dzielnica Albacin
El Albacin to stara arabska dzielnica miasta. To jedno z najbardziej fascynujących miejsc Granady, powstałe z połączenia oryginalnej arabskiej i chrześcijańskiej architektury. Położona jest na przedzie wzgórza Alhambra, skąd rozciąga się wspaniały widok na słynne różane ogrody. Władcy Zirid po raz pierwszy sprowadzili tu swój dwór w XI wieku, niewiele jednak z tych czasów pozostało poza resztkami murów (włączając w to część murów okalających Albacin oraz bramy El Arco de las Pesas, Monaita oraz Elvira).
